کمربند اقتصادی‌مان را محکم‌تر ببندیم

محمدقلی یوسفی* - با اینکه سیاست‌های موقتی و تصمیماتی که در شرایط اضطراری اتخاذ می‌شوند می‌تواند ایجاد اختلال کند و قدرت قیمت‌گذاری را از بازار بگیرد؛ اما سیاست‌های اتخاذ شده دولت، حاصل مشکلاتی است که ناخواسته اقتصاد را در این شرایط نابسامان قرار داده است‌‌. همین است که دولت احساس می‌کند در این شرایط اضطراری باید روش‌هایی هرچند موقتی را اتخاذ کند تا بتواند از زیر بار این مشکلات رها شود‌.
همین است که این سیاست دولت که در آن فعالیت صرافی‌ها را متوقف کرد و بار مسوولیت آن را بر عهده شبکه بانکی گذاشت، اگر برای زمان کنونی و تنها برای مدت کوتاهی به کار گرفته شود می‌تواند قانع‌کننده باشد و می‌توان پیامدهای آن را در کوتاه‌مدت پذیرفت؛ اما اگر این سیاست یه صورت یک رویه بلندمدت درآید می‌تواند برای اقتصاد مشکل‌ساز باشد‌‌. نباید این را هم فراموش کرد که ایران اکنون در شرایط خاصی قرار دارد که سعی می‌کند با تصمیماتی که ترامپ برای آینده اقتصادی ایران گرفته است کمربندش را محکم‌تر ببندد و از این شرایط سرافزار بیرون بیاید و سیاست‌های محافظه‌کارانه‌ای را برای حفظ وضعیت کنونی‌اش اتخاذ کند‌.
اما واقعیت این است که دولت باید این علامت را به فعالان اقتصادی بدهد تا آنها بتوانند مشکلات اقتصادی را به عنوان یک موضوع مشترک بیابند و بخواهند با آن همراه شوند اما واضح است اگر دولت تصمیمات مقطعی و مبهم بگیرد، اقتصاد را دچار بی‌ثباتی می‌کند و حتی فعالان اقتصادی نیز نمی‌خواهند با این جریانات اقتصادی همراه شوند‌‌.
البته این نکته هم وجود دارد که این اولتیماتوم‌ها از سوی دولت می‌تواند به این دلیل باشد که دولت دچار کسری منابع ارزی است که سعی می‌کند با چنین تصمیماتی ارز بیشتری برای نیازهای جامعه صرفه‌جویی کند‌‌. هرچند نباید از این موضوع هم غافل شد که چنین تصمیماتی که به صورت اضطراری اتخاذ می‌شود می‌تواند زمینه‌ساز فضای رانت و فساد اقتصادی باشد؛ چراکه این‌گونه تصمیمات با هیچ شفافیتی همراه نیست و همین درگیر بودن نظام پولی با این سیاست، می‌تواند نشان‌دهنده فساد و رانت و حیف و میل منابع پولی باشد‌‌.


بنابراین با توجه به تجربه گذشته اقتصاد ایران از فقدان شفافیت اقتصادی و تاثیرات آن، دولت باید به دنبال اتخاذ تصمیماتی برای رفع مشکلات باشد تا تنش‌های بین‌المللی بیشتر نشود و ایران نیز بیش از این در مشکلاتی فرو نرود که بیرون آمدن از این مشکلات سخت و غیرممکن شود‌‌.
*عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی